तुलसीकाे औषधीय गुण
डुवर्स : हामी तुलसीको बोटसँग राम्ररी परिचित नै छौँ। यो पवित्र, धार्मिक, प्रदूषित वातावरणलाई शुद्ध गर्ने र औषधीय गुणले भरिपूर्ण रहेको हुन्छ। उत्तर भारतका धार्मिक भक्त महिलाहरूले यसको महत्त्वको विशेष जोड दिन्छन्। उनी दिनहुँ नुहाउँछिन् र बेलुका तुलसीको बोटमा पानी र बत्ती बाल्छिन् । यस बाहेक हाम्रा आमा दिदीबहिनीहरूले पनि तुलसीको उपयोगिता वा सेवन विधिको बारेमा जानकारी पाएमा आफूलाई स्वस्थ राख्नुका साथै सम्पूर्ण परिवारलाई पनि स्वस्थ राख्न सकिन्छ । आयुर्वेदमा भएका गुणहरूका आधारमा तुलसीका चमत्कारी प्रयोगहरू निम्नानुसार छन् ।
एक चौथाई चम्चा घामको छायामा सुकेको तुलसीको पातको धुलो, दुई ग्राम ताजा अदुवा, एक चौथाई चम्चा सुक्खा अदुवाको धुलो र सातवटा कालो मरिच र एक चम्चा चिनी १०० ग्राम दूधमा मिसाएर तातो तातो पिउनुहोस् र आराम गर्नु होस्। जाडो र सर्दीले टाउको दुख्ने, नाकबाट पानी बग्ने, चिसो, पिनस, श्वास नलीमा सुन्निने, जोर्नी दुख्ने, सामान्य ज्वरो आउने, मलेरिया, अपच आदि जस्ता रोगको लागि यो रामबाण औषधी हो। यो बच्चालाई आधा मात्रामा दिनुपर्छ। यसबाहेक धेरै प्रकारका शारीरिक विकारहरूमा यसको सेवनका विभिन्न विधिहरू छन्।
- पिसाब गर्दा पिसाब नलीमा जलन महसुस भएमा चार-पाँच तुलसीको पात दिनको दुई पटक खाली पेटमा चपाएर एक वा दुई थोपा पानी पिउनाले आराम मिल्छ।
- घामको छायामा सुकाएको तुलसीको पात २० ग्राम, सफा अजवाइन २० ग्राम, नुन १० ग्राम, यी तीनवटालाई राम्रोसँग पिसेर बिहान बेलुका मनतातो पानीसँग खाँदा मिर्गौला दुख्ने बिरामीलाई आराम मिल्न जान्छ। रोगी स्वस्थ महसुस गर्छ। मृगौला, चिसो, खोकी, पेट दुख्ने, अपच, अमिलो डकार, कब्जियत, बान्ता आदिमा पनि यसको प्रयोग लाभदायक हुन्छ ।
- तुलसीको बोटमा खाद्य वस्तुहरू बिग्रनबाट जोगाउने अद्भुत गुणहरू छन्। सूर्यग्रहणको समयमा खाना खान वर्जित हुने जनविश्वास रहेको छ । यस्तो अवस्थामा तुलसीको पातलाई खानामा मिसाएर खाँदा बिग्रिएको छैन भन्ने विश्वास गरिन्छ ।
- तुलसीको एघार पात र सात वटा कालो मरिचलाई ६० ग्राम पानीमा मिसाएर पिउनाले जतिसुकै ज्वरो आए पनि पुरै हटेर जान्छ ।
- तुलसीको सातवटा पात, कालो मरिच र पिपलको पात नियमित बिहान खाली पेटमा सेवन गर्नाले महिनौंदेखि लागेको लामो ज्वरो हट्छ ।
यसका साथै तुलसीको बोट घरको वरिपरि रोप्नाले घरकाे वातावरण स्वच्छ र प्रदुषण मुक्त हुने गर्छ र कुनै प्रकारको नकरात्मक शक्तिले प्रभाव पार्न सक्दैन भन्ने जन विश्वास पनि रहेको छ ।
